Başlıca Badem Çeşitleri

İyi Bir Badem Çeşidinde Bulunması Gereken Nitelikler :

• Ağacın gelişmesi kuvvetli olmalıdır.
• Ağaçlar bol miktarda çiçek açmalıdır. Çiçeklenme bölgenin iklim koşulları ile uyumlu olmalıdır. Diğer çeşitlerle döllenebilmelidir.
• Bol ve kararlı ürün vermelidir. Meyveler aynı zamanda olgunlaşmalıdır.
• Kolay hasat edilebilmeli ancak rüzgar etkisiyle kolayca dökülmemelidir.
• Yeşil kabuğun kavlaması kolay, ikiz iç oranı düşük olmalıdır.
• İç randımanı ve iç badem kalitesi yüksek olmalıdır.
• Çeşitli hastalık ve zararlılara dayanımı iyi olmalıdır.

Bazı Badem Çeşitlerinin  Karşılaştırmalı Özellikleri:

Çeşit Adı	Meyve Sınıfı	İç Ağr.(g)	Randıman (%)	İkiz İç Oranı (%)	Verim (kg/dekar)
17‐4	El	0.56	54.8	7.3	300.1
48‐1	Diş	1.44	37.0	3.8	262.9
Akbadem	Diş	1.28	48.6	63.0	340.4
Cristomorto	Taş	1.03	30.1	25.7	470.4
D.Largueta	Taş	0.79	27.5	0.4	439.6
Dokuzoğuz II	Taş	0.80	30.1	0.5	322.4
Drake	Diş	0.85	43.7	3.9	346.8
Ferraduel	Taş	1.05	27.1	0.3	509.7
Ferragnes	Taş	1.01	31.2	0.0	341.4
Garrigues	Taş	0.84	32.1	1.1	377.0
Gülcan I	Taş	0.67	35.1	11.8	399.6
Gülcan II	Taş	0.75	27.0	1.8	399.8
Hacıalibey	Taş	0.77	31.5	18.1	396.5
Nikitski	El	0.84	49.0	15.9	325.9
Nonpareil	El	0.72	57.0	2.8	328.2
Picantili	Taş	1.10	37.4	32.4	334.8
Primorski	El	0.79	43.2	5.7	275.7
Texas	Diş	0.85	40.4	3.9	331.2
Tuono	Taş	0.77	31.4	0.0	377.5
Yaltinski	El	1.13	43.1	1.3	398.3

Başlıca Badem Çeşitleri Özellikleri

Ferragnes:
     Fransız badem çeşididir. Geç çiçeklenen, tozlayıcı çeşit isteyen verimli ve kaliteli bir çeşittir. Ülkemizde yapılan adaptasyon denemelerinde öne çıkan çeşitlerdendir. Randımanı % 30’dur. İkiz iç yapmamaktadır. Ferraduel çeşidi ile birbirlerini tozlamaktadır.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ferraduel: 

     Fransız badem çeşididir. Geç çiçeklenen, tozlayıcı çeşit isteyen verimli ve kaliteli bir çeşittir. Ülkemizde yapılan adaptasyon denemelerinde öne çıkan çeşitlerdendir. Randımanı % 27’dir. İkiz iç yapmamaktadır. Ferragnes çeşidi ile birbirlerini tozlamaktadır.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nonpareil: 

     Kaliforniya grubu bademlerinin en önemlilerindendir. Ağaçlar yayvan yüksek, verimli ve erkencidir. İnce kabuklu olup kuş zararına sıklıkla rastlanmaktadır. Nonpareil orta büyüklükte meyveye sahiptir. Verim ilk yıllarda düşük olup bitki gelişimine bağlı olarak ileriki yıllarda artış

görülmektedir. Elde edilen bademlerin ince kabuklu olması nedeniyle muhafazası son derece güçtür. Randıman % 58–63’tür. Çift badem oranı % 5–10’dur. Ağacı kuvvetli, verimliliği iyidir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Teksas (Mission): 

     Teksas civarında tespit edilen bu çeşidin en önemli özelliklerinden biri Nonpareil’e göre geç çiçeklenmesidir. Ağaçları yüksek verimlidir ve meyvelerinin ticari değeri yüksektir. Kabuğu yumuşak olup iç badem kalitesi orta ve çift badem oranı % 15-30 arasındadır. Teksas çeşidinde ağaçların büyümesi dikine olup ağaçlarının ömrü çok uzun değildir. İnce kabuklu olan bu çeşidin randımanı % 55–60 civarındadır. Meyveleri küçüktür.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ne Plus Ultra: 

     Bu çeşit, uzun süren seleksiyonlar sonucunda elde edilmiştir. Özellikle meyveleri sanayiye uygun olan bir çeşittir. Olumsuz yanı ikiz meyve oranının % 20 gibi yüksek bir oranda olmasıdır. Kaliforniya grubu bademlerdendir. Önemli bir diğer özelliği de su stresine çok hassas olmasıdır. Su stresinde tomurcuk ve meyve dökümlerine sıkça rastlanmaktadır. Verimli bir çeşit olan N.P. Ultra uzun ömürlüdür ve randımanı % 45–48 civarındadır. Kabuğu yumuşak ve iç badem kalitesi ortadır, erken çiçeklenmektedir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Peerles:

     Kaliforniya-Davis civarlarında selekte edilen bir çeşittir. Kabuğu ince ve ticari değeri yüksek bir çeşittir. Ağaçları orta iriliktedir. Kendine verimli bir çeşit olmayıp mutlaka dölleyici bir çeşit kullanmak gerekmektedir. Randımanı % 48–53 civarındadır. İç badem kalitesi orta, çift badem oranı % 8–10’dur. Erken çiçeklenir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gülcan II (101-13): 

     Ruhinaz Gülcan tarlasından ıslah edilen yerli badem çeşidimizdir. Erken çiçeklenen, tozlayıcı çeşit isteyen verimli ve kaliteli bir çeşittir. Ülkemizde yapılan adaptasyon denemelerinde öne çıkan ve ilkbahar geç donlarının olmadığı yöreler için önerilen çeşitlerdendir. Randımanı % 27’dir. İkiz iç oranı % 3’tür. Tuono çeşidi ile birbirlerini tozlamaktadır.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Thompson: 

     Nonpareil x Teksas melezlenmesinden elde edilmiş bir çeşittir. Geç çiçeklenen ve yüksek verimli bir çeşittir. Bu çeşidin meyveleri orta irilikte olup meyvelerin buket dalcıklarda yoğunlaştığı görülmektedir. Meyveleri parlak renktedir. Ağaçlarının verimi iyidir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Carmel Le: 

     Nonpareil’den hemen sonra çiçeklenir. Meyvenin oluşması, Teksas ile hemen hemen aynıdır. Ağaçlar, çoğunlukla dikine gelişme eğilimindedir. Meyvelerin soğuk zararına karşı dayanımı iyidir. Genç yaştayken yüksek verimli olup ileriki dönemlerde verim gittikçe düşmektedir. Kaliforniya grubu, bademler içerisinde pazarlama değeri yüksek olan bir çeşittir. Carmel’in meyveleri geniş ve uzun yapıdadır.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yaltinski: 

     Yugoslavya orijinli bir çeşittir. Geç çiçek açması ve ikiz meyve verme özelliğiyle bilinir. Meyvelerinin iç kalitesi ve randımanı iyidir. Bilinen yabancı badem çeşitleri içerisinde en geç çiçek açan çeşitlerden biridir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Drake: 

     Çiçeklenme, Nonpareil’den 5 gün sonra gerçekleşmektedir. Hasatı eylül ayı sonunda veya daha geç yapılmaktadır. Meyveleri sert kabuklu ve orta iriliktedir. Pazar değeri yüksek olan Drake çeşidi, pastacılık ve şekerleme sanayinde aranılan bir çeşittir. Çok fazla ikiz meyve yapmamaktadır.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 Padre: 

     Teksas x Swanson melezinden üretime kazandırılmış bir çeşittir. Teksas çeşidinin hemen ardından çiçeklenir. Meyve olgunluğu, Teksas ile aynı zamandadır. Verimli bir çeşittir. Teksas gibi buketler üzerinde meyve teşekkülü yüksektir. Meyveleri, Teksas’tan daha büyüktür.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Le Grand: 

     Teksas’tan önce çiçeklenmekte ancak daha sonra hasat edilmektedir. Ağaçları dik büyüme eğilimindedir. Ağaç tacı, Padre’den daha küçüktür. Yüksek miktarda çiçek açar ve randımanı yüksektir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sonora: 

     Nonpareil x Eureka melezidir. Nonpareil ve Peerles’ten hemen sonra çiçeklenir. Hasat zamanı, Nonpareil’den hemen öncedir. Ağaç büyüklüğü, Nonpareil ile aynıdır. Meyveleri geniş ve uzun, pazar değeri yüksektir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Monterey: 

     Nonpareil x Teksas melezidir. Teksas ile aynı zamanda çiçek açar. Çok verimli bir çeşittir. İkiz meyve oranı ise % 20 civarındadır. Ekonomik değeri yüksek bir çeşittir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Fritz: 

     Teksas x Drake melezidir. Nonpareil ile birlikte çiçeklenir, hasadı ise Nonpareil’den sonradır. Verimli bir çeşittir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Price: 

     Nonpareil ve Teksas melezidir. Çiçek yoğunluğu düşüktür. Meyve yoğunluğu, genellikle buket dallardadır. Yüksek randımanlıdır. İkiz meyve oranı % 10–20 arasındadır.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Butte: 

     Nonpareil x Teksas melezlenmesinden edilen bir çeşittir. Butte, erkenci ve yüksek verim verme eğiliminde bir çeşit olup ağaçları orta irilikte ve meyvelerinin ticari değeri yüksektir.